Communicatie, een allemanszaak tussen strategie en gelegenheidsdenkenEen waardevolle boek over communicatie door ee de skundige geschreven. Louis Thörig.

Ben Warner is auteur en communicatieadviseur en heeft 40 jaar ervaring in public relations voor het bedrijfsleven. Daarnaast heeft hij diverse organisatorische functies bekleed bij bijzondere evenementen. Met name de bouw, energie (aardgas) en de bankensector zijn Warner's expertisegebieden. Ook in het communicatieonderwijs heeft Warner zijn sporen verdiend. Nu komt hij met 'Communicatie, een allemanszaak tussen strategie en gelegenheidsdenken'

'Informatie is zuurstof, communicatie het ademhalingsproces', zegt Warner. Communicatie als informatief verkeersproces tussen alles en iedereen vertolkt een cruciale rol in de moderne samenleving. Of het nu gaat om politieke, bedrijfsmatige of sociaal-maatschappelijke informatieprocessen. Professionele communicatie houdt zich vooral bezig met bewust informatieverkeer tussen zenders en ontvangers in dienst van organisaties op verschillende niveaus. Communicatie is geen sterk ingekaderd en beperkt beroepsterrein. De auteur noemt het zelfs een grenzeloos vakgebied. Inmiddels is het vak in Nederland wel uitgegroeid tot een volwaardige organisatiefunctie. Het communicatievak als wetenschappelijke discipline is nog heel jong.

Warner heeft een heel bijzonder boek geschreven waarin hij de ontwikkeling van het communicatievak in een heel breed theoretisch kader plaatst met hier en daar behoorlijk kritische kanttekeningen. Hij neemt daarbij tevens maatschappelijke, economische en technologische ontwikkelingen in ogenschouw die hun effect hebben op een veranderd inzicht in organisatiestrategieën en managementmethoden. Hij doet dit alles vanuit zijn eigen optiek en rijke ervaringen als public relations specialist. Interessant zijn mijns inziens zijn uitstapjes hier en daar naar de natuurkunde en zijn filosofische mijmeringen.

'Communicatie, een allemanszaak tussen strategie en gelegenheidsdenken' is geen praktisch leerboek met stappenplannen en afvinklijstjes, maar een 'empiriografie', zoals de auteur het zelf noemt. Of anders gezegd: Een panoramisch werk over het communicatievak met een mengeling van praktijk en theorie. Warner gebruikt in zijn boek veel wetenschappelijke literatuur en de nodige casuïstiek om zijn betoog aannemelijk te maken en te illustreren. Zijn boek bestaat globaal uit vier hoofdstukken: (1) Het leerzame verleden: de weg naar de kritische succesfactor van een modern vak met zeer oude wortels; (2) Het heden: strategie en gelegenheidsdenken; (3) De diepe buiging naar het onverzadigbare publiek; (4) Vanaf nu naar voren. In het eerste hoofdstuk geeft de auteur een indrukwekkend geschiedenisoverzicht van het communicatievak in Nederland. Voorlichting en public relations vestigden zich eerst als professionele functies en groeiden in 30 jaar uit tot het vakgebied communicatie wat het nu is, met tientallen specialisaties. In de jaren '80 heeft het vak het stadium van maturiteit bereikt, volgens de auteur. In het tweede hoofdstuk komt het strategisch proces in communicatie om de hoek kijken. Helaas schatten de meeste organisaties het belang van de stafdiscipline communicatie nog steeds niet hoog in.

Dit betekent in de praktijk dat een hoofd communicatie niet op het strategisch managementniveau inzetbaar wordt geacht. Als organisaties de tering naar de nering moeten zetten, is het communicatiebudget al vaak een van de eerste doelwitten. In hoofdstuk 3 komt de ontwikkeling van corporate communicatie aan bod. Over corporate communicatie doen verschillende beschrijvingen de ronde. Moderner is eigenlijk om de term 'geïntegreerde communicatie' te gebruiken voor corporate communicatie. Dit vakgebied omvat nu: internationale public relations, public affairs, marketingcommunicatie, evenementenorganisatie, milieu- en veiligheidscommunicatie, publieks- en zakelijke voorlichting, perszaken en mediarelaties, maatschappelijke betrekkingen, arbeidsmarktcommunicatie, financiële communicatie, crisiscommunicatie, interne communicatie, in- en extern onderzoek en issuemanagement. Reputatiemanagement is de jongste loot aan de communicatieboom

Kortom, de corporate communicatiemanager lijkt steeds meer op de functie 'manusje van alles'. Identiteit en imago zijn twee begrippen die bij professionele communicatie horen. Vooral imago heeft sinds de jaren '80 furore gemaakt. Warner beschrijft hoe de strijd om de aandacht van de klant menige organisatie aanzet tot een diepe buiging naar het publiek en tot behaagziek gedrag. In het laatste hoofdstuk geeft Warner zijn originele kijk op de toekomst van het communicatievak aan de hand van een vijftal thema's. (1) Communicatieleiders behoeven panoramische kennis; (2) nieuwe vaandels en hun betekenis; (3) pers en publiek vloeien in elkaar over; (4) spanningsveld tussen individualisme en democratie; (5) beroepsethiek.

In 'Communicatie, een allemanszaak tussen strategie en gelegenheidsdenken' besteedt Ben Warner meer aandacht aan de denkkant dan aan de doekant van het communicatievak. Warner's derde boek is een prachtig en origineel geschreven panoramisch werk met een schitterend omslag (designer - Rayisa Warner) dat een plaats verdient in de boekenkast van vele vakgenoten.

Over Louis Thörig
Louis Thörig is verbonden als thesisbegeleider aan de afdeling Organisatiewetenschappen, Faculteit Sociale Wetenschappen, Vrije Universiteit Amsterdam en als docent Corporate Communicatie aan de Hogeschool InHolland. Hij was tot 1 augustus 2011 werkzaam als global communications manager op het hoofdkantoor van IOI-Loders Croklaan (www.croklaan.com) in Wormerveer. Hij heeft zijn MBA behaald bij Business School Nederland, de Action Learning MBA. In 2005 is bij Boom Onderwijs zijn boek 'Operationele communicatie' verschenen. Dit studieboek is bedoeld voor studenten communicatie op HBO-niveau. Verder is Thörig amateurmusicus en speelt in het Westerkamerorkest Amsterdam. Thörig is radiopresentator bij de Concertzender.